Dział spadku a zniesienie współwłasności – czym się od siebie różnią?

Dział spadku ze zniesieniem współwłasności to dość rzadka procedura, do której dochodzi najczęściej wtedy, gdy spadkodawca pozostawił spadkobiercom udziały we współwłasności – dla przykładu, spadkobiercy odziedziczyli dom, którego współwłaścicielem jest inna osoba, niż spadkodawca. Dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności jest konieczny także wtedy, gdy jeden ze spadkobierców chce sprzedać część spadku, jednak współwłaścicielami ziemi czy nieruchomości pozostają również inni spadkobiercy. Jak zniesienie współwłasności w takim przypadku wygląda w praktyce, kiedy konieczne będzie sądowe zniesienie współwłasności nieruchomości i jak tego dokonać? Odpowiedzi na te i inne pytania związane z działem spadku zawarte są w poniższym tekście. Zapraszamy do lektury!

Dział spadku – jak wygląda w praktyce?

Dział spadku to ostatni krok w procedurze spadkowej, który pozwala na swobodne dysponowanie składnikami majątku odziedziczonymi przez spadkobierców. Co to oznacza w praktyce? Dla przykładu, jeśli samotny ojciec pozostawił dwójce swoich dzieci grunt, wówczas dziedziczą go oni w równych częściach. Niestety, do swobodnego dysponowania połową gruntu niezbędne będzie przeprowadzenie działu spadku, skutkujące ustaniem wspólności majątku spadkowego.

Dział umowny spadku może odbyć się na zasadzie umowy ustnej (jeśli na przykład chodzi o podział kosztowności) lub notarialnej (jeżeli w grę wchodzi podział własności nieruchomości). W przypadku gdy spadkobiercy nie mogą się zgodzić, co do działu spadku, sprawa kierowana jest do sądu i następuje tak zwany dział sądowy. Po odbyciu całej procedury jeden ze spadkobierców może fizycznie sprzedać swoją część spadku (a nie, jak przed działem – jedynie udziały w nieruchomości). Więcej informacji o dziale spadku znajduje się w zakładce Podział majątku spadkowego. Zachęcamy do jej lektury zwłaszcza te osoby, które nie wiedzą, jak wygląda podział długów spadkowych lub szukają wiadomości o tym, jak fizycznie można podzielić spadek.

Zniesienie współwłasności

Zniesienie współwłasności dotyczy przede wszystkim sytuacji, w których kilka osób posiada nieruchomość – dom, mieszkanie lub grunt. Co ważne, w świetle współwłasności każda osoba ma równe prawa do danej nieruchomości – nie może więc dysponować nią wedle własnego uznania, a jedynie w porozumieniu z innymi współwłaścicielami. Zniesienie współwłasności może z kolei nastąpić na drodze umowy między współwłaścicielami lub – w przypadku braku porozumienia – na drodze sądowej.

Umowa zniesienia współwłasności nieruchomości

Umowa zniesienia współwłasności nieruchomości, zgodnie z polskim prawem, musi nastąpić w obecności notariusza, który w akcie notarialnym zawrze wszelkie ustalenia poczynione przez współwłaścicieli. Umowa zniesienia współwłasności może zostać zrealizowana na kilka sposobów. Jednym z najpopularniejszych jest „spłata” pozostałych członków umowy przez osobę, która przejmuje prawa do danej nieruchomości. Niektórzy decydują się również na uprzednią sprzedaż nieruchomości i podział uzyskanych pieniędzy w równych częściach pomiędzy siebie.

Sądowe zniesienie współwłasności nieruchomości – dokumenty

Tak, jak zostało to wcześniej wspomniane, sądowe zniesienie współwłasności najczęściej odbywa się wtedy, gdy strony nie mogą dojść do porozumienia w kwestii podziału praw do nieruchomości. Wówczas należy złożyć do sądu wniosek o zniesienie współwłasności (nie jest to pozew, ponieważ sprawy tego rodzaju nie odbywają się w trybie procesowym). W takiej sytuacji sąd może zasądzić pozostawienie własności przy jednym z wnioskodawców i przy jednoczesnej spłacie pozostałych uczestników postępowania lub podział fizyczny nieruchomości. Warto dodać, że z wnioskiem o zniesienie współwłasności nieruchomości może wystąpić do sądu każdy współwłaściciel – bez ograniczeń. Więcej praktycznych wskazówek, co do sądowego zniesienia współwłasności, znajduje się w artykule Zniesienie współwłasności nieruchomości – postępowanie.

Dział spadku a zniesienie współwłasności – różnice

Do sądu można również złożyć wniosek o dział spadku ze zniesieniem współwłasności. Podstawową różnicę między takim postępowaniem a zwykłym działem spadku stanowi fakt, że stosuje się je w innych sytuacjach. Zwykły dział spadku następuje wówczas, gdy majątek po spadkodawcy dzielony jest wyłącznie pomiędzy spadkobierców (tak, jak w przywołanym już wcześniej przykładzie, w którym samotny ojciec pozostawił ziemię swoim dzieciom). Jeśli jednak do masy spadkowej weszła – przykładowo – nieruchomość, której współwłaścicielem jest jeszcze inna osoba, wówczas należy przeprowadzić dział spadku ze zniesieniem współwłasności po to, by spadkobiercy mogli swobodnie dysponować swoim majątkiem – także w kwestii sprzedaży czy wynajmu.

***

Jeśli stoisz przed koniecznością podziału spadku ze zniesieniem współwłasności i chcesz skorzystać z pomocy doświadczonych w prawie spadkowym adwokatów, skontaktuj się z nami – pomożemy ci na każdym etapie prowadzenia tej sprawy – od napisania wniosku sądowego, aż po dokończenie formalności związanych z samym przeniesieniem własności.