Kurator sądowy przed rozwodem – kiedy przyjdzie, o co zapyta?

Wizyta kuratora sądowego w domu przed rozstrzygnięciem sprawy o rozwód jest standardową procedurą, która bywa wdrażana w przypadku udzielania rozwodów małżeństwom posiadającym zwykle małoletnie dzieci. Ma to na celu sprawdzenie, w jakich warunkach się wychowują i uczą, jakie mają relacje z rodzicami i w jaki sposób wygląda ich codzienne życie. Raport z wizyty kuratora sądowego przed rozwodem będzie dla sądu jedną z kilku informacji pomocnych w rozstrzygnięciu kwestii podziału praw rodzicielskich i innych, związanych z opieką nad małoletnimi. Jeśli nie wiesz, o co pyta kurator sądowy przed rozwodem, w jakich sytuacjach się go powołuje i czy martwić się taką wizytą, zapraszamy do dalszej lektury tekstu!

Wywiad kuratora przed rozwodem – kto i kiedy składa wniosek o jego wizytę?

Wywiad środowiskowy może być przeprowadzony przez kuratora sądowego przy rozwodzie bez orzekania o winie, jak i w sprawach z orzekaniem winy. Zrealizowanie takiej wizyty zleca sąd – zazwyczaj, tak jak wspomniano już powyżej, dzieje się to w przypadku małżeństw mających małoletnie dzieci. Nie należy się nią jednak stresować – późniejsza opinia wydana przez urzędnika jest jedynie jednym z aspektów, jakie sąd bierze pod uwagę w kwestii podziału władzy rodzicielskiej i raczej nie jest ona najważniejszym i ostatecznym argumentem na korzyść jednej ze stron rozwodu (choć oczywiście pomaga wymiarowi sprawiedliwości podjąć konkretną decyzję).

Więcej informacji o postępowaniu sądowym w przypadku rozwodów rodzin, w których są małoletnie dzieci, znajduje się w jednym z naszych poprzednich artykułów – Rodzinne postępowanie informacyjne przed rozwodem – na czym polega >>

Zadania kuratora sądowego podczas wizyty

Podczas wizyty w domu rodziny kurator będzie chciał sprawdzić, w jakich warunkach wychowuje się dziecko, gdzie śpi, w jakich okolicznościach się uczy i jak jest wychowywane. W okresie obserwacji – gdy urzędnik przygląda się życiu domowemu – nie powinien jednocześnie przeszkadzać w normalnym trybie dnia. Może oczywiście zadawać pytania lub prosić o pokazanie konkretnych miejsc (na przykład biurka dziecka, miejsca spożywania posiłków, miejsca do nauki czy odpoczynku). Ponadto kurator będzie chciał przeprowadzić wywiad z każdym z rodziców – na osobności. Czy kurator może rozmawiać z dzieckiem? Jak najbardziej – i należy mu to umożliwić w odosobnionym miejscu, gdzie nie będzie szans na manipulację czy „podpowiedzi” jednego z rodziców.

Czy kurator może przyjść bez zapowiedzi, w weekend lub w święto?

Czy kurator może przyjść w weekend lub bez zapowiedzi? Tego typu pytania zaprzątają głowę rodziców, którzy oczekują wizyty urzędnika i nie wiedzą, jak się do niej przygotować. Regułą jest, że wizyty kuratorskie odbywają się pomiędzy godziną 6.00 a 22.00, bez zapowiedzi – także w weekendy czy dni wolne od pracy. W niektórych przypadkach – gdy istnieje domniemanie, że kurator nie zastanie rodziny w domu – może zadzwonić do jednego z rodziców i uprzedzić go o wizycie na krótko przed jej odbyciem. Warto dodać, że jeśli urzędnik faktycznie nie zastanie nikogo w domu, prawdopodobnie powiadomi dorosłych o podjętej próbie spotkania – zostawi karteczkę z informacją, da znać sąsiadom lub zadzwoni bezpośrednio do zainteresowanych.

Kurator musi odbyć wizytę środowiskową w ciągu 14 dni od chwili, w której sąd zarządził jej przeprowadzenie. W momencie wizyty urzędnik powinien wylegitymować się, przedstawić rodzicom i dziecku, a także wskazać, z ramienia jakiego organu odbywa wywiad. Warto wiedzieć, że kurator składa wywiad środowiskowy do sądu, a druga strona może się z nim zapoznać w aktach sądowych.

Wywiad kuratora sądowego przed rozwodem – czy można go uniknąć?

Wielu rodziców, nawet pomimo świadomości rutynowego charakteru wywiadu środowiskowego, boi się spotkania z kuratorem. Wynika to ze złych skojarzeń, zmartwień o utratę praw rodzicielskich oraz z wielu innych czynników – w takim przypadku (choć nie zawsze jest to rozwiązanie rekomendowane) można zgłosić chęć powołania świadka, który opowie o sposobie wychowywania dziecka oraz o warunkach jego życia przed sądem. Jednak taka procedura z prawnego oraz praktycznego punktu widzenia nie zastępuje wizyty urzędnika w domu – nieodbycie wywiadu z winy jednego z rodziców zostanie przez sąd odebrane negatywnie.  

Jeśli rodzic zdecyduje się na takie rozwiązanie, musi powołać na świadka taką osobę, co do której obiektywizmu sąd nie będzie miał wątpliwości (gdy takie wątpliwości się pojawiają, wymiar sprawiedliwości może odmówić wiarygodności zeznaniom). Ogólnie rzecz biorąc, wnioski z wywiadu środowiskowego będą dla sądu cechować się większą bezstronnością, niż zeznania innego członka rodziny lub osoby z jej bliskiego otoczenia. Instytucję świadka warto wykorzystać więc wtedy, gdy nie ma między stronami zaognionego konfliktu o prawa rodzicielskie. Jeśli takowy się pojawia, lepiej skorzystać z wizyty kuratora.

***

Jeśli nadal zastanawiasz się nad kwestią wywiadu środowiskowego i nad wizytą kuratora, zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami poprzez zakładkę Porady prawne. Opisz swój problem, a my wrócimy do Ciebie z odpowiedzią!