Alimenty na dziecko – bez rozwodu, bez ślubu, za granicą… Czy w każdej sytuacji można się o nie ubiegać?

Alimenty na dziecko w Polsce są zazwyczaj utożsamiane z konsekwencją rozwodu, czyli z sądowym zakończeniem związku małżeńskiego między dwojgiem osób i jednoczesnym zobowiązaniem jednego z rodziców do przekazywania określonej sumy pieniędzy z przeznaczeniem na utrzymanie dziecka. To dla sądu stosunkowo typowa sytuacja – co jednak wtedy, gdy rodzice nigdy nie zawarli ze sobą związku małżeńskiego, dziecko przebywa z jednym z nich za granicą lub rozwód nie doszedł jeszcze do skutku?

Choć pojęcie alimenty na dziecko jest niezwykle szerokie i kryje się pod nim m.in. obowiązek dostarczania rzeczy materialnych, niezbędnych do wychowania dziecka, a także obowiązek opieki nad nim, to większość osób kojarzy je ze świadczeniem pieniężnym. Aby domagać się alimentów na rzecz dziecka, należy liczyć się z koniecznością uzyskania postanowienia sądu – tylko w takim przypadku roszczenia jednego z rodziców dziecka będą mogły zostać zrealizowane. Istnieją jednak sytuacje, w których przyznanie alimentów na dziecko nie jest takie proste – są to wszystkie okoliczności odmienne od standardowej sprawy rozwodowej, czyli żądanie alimentów bez ślubu, gdy dziecko przebywa za granicą lub gdy rodzice wcale nie chcą unieważniać swojego małżeństwa.

Alimenty bez rozwodu i separacji

Alimenty na rzecz dziecka nie mogą być ustanowione w trakcie trwania małżeństwa – nawet, jeśli małżonkowie pozostają w separacji. Istnieje jednak inna droga, która pozwoli wyegzekwować świadczenie od małżonka uchylającego się od obowiązku utrzymania dziecka. W takim przypadku (jeśli strona wysuwająca roszczenie z różnych przyczyn nie chce składać pozwu o rozwód) można złożyć do sądu inny pozew, a mianowicie o zaspokojenie potrzeb rodziny.

W ten sposób można uzyskać „alimenty bez rozwodu”. Sąd, po rozpatrzeniu materiału dowodowego i wysłuchaniu obu stron konfliktu (małżonków), zadecyduje o wypłacaniu części lub całości cyklicznych dochodów rodzica uchylającego się od obowiązku utrzymania dziecka i gospodarstwa domowego, do rąk rodzica, który zajmuje się tymże utrzymaniem. Sprawa o takie „alimenty bez rozwodu” przebiega w sądzie szybciej i sprawniej, niż postępowanie rozwodowe. Nie oznacza to jednak, że nie warto się do niego odpowiednio przygotować. Należy zgromadzić wszelkie dowody zakupów, rachunki, potwierdzenia wpłat, tak aby sąd nie miał wątpliwości, która strona faktycznie utrzymuje dziecko, a która nie spełnia tego obowiązku.

Alimenty bez ślubu

Alimenty na dziecko bez rozwodu to sytuacja odwrotna do tej, w której jedna ze stron pragnie uzyskać alimenty… bez ślubu. Czy w takich okolicznościach istnieje możliwość wkroczenia na drogę sądową? Ustawodawca uznaje, że dziecko zrodzone ze związku pozamałżeńskiego nabywa niemal takie same prawa, które przysługują dziecku zrodzonemu w małżeństwie. Oznacza to, że matka (bądź ojciec) mogą ubiegać się o alimenty bez ślubu. Postępowanie wygląda wówczas podobnie, jak w sytuacji rozwodu, jednak niezbędne jest sądowe ustalenie, czy dziecko jest faktycznie potomkiem mężczyzny (zarówno jeśli jest on stroną wysuwającą roszczenie, jak i tą, do której roszczenie się wystosowuje). Badanie nie jest konieczne wówczas, gdy partner „uzna” dziecko za swoje. To jednak rzadka sytuacja – przeważnie niezbędne jest postępowanie sądowe z ustaleniem ojcostwa, aby alimenty na dziecko bez ślubu mogły zostać wypłacone.

Alimenty na dziecko za granicą

Co w sytuacji, w której jeden z małżonków chce pobierać alimenty na dziecko za granicą? Nie ma ku temu żadnych przeszkód – jeśli alimenty na dziecko zostały zasądzone w trakcie rozwodu, to niezależnie od miejsca zamieszkania dziecka, pieniądze muszą trafić do uposażonego. W odwrotnej sytuacji sprawa wygląda podobnie – jeśli dziecku przyznano alimenty, a rodzic, na którego nałożono wyrokiem sądu obowiązek alimentacyjny mieszka za granicą – również musi się z niego wywiązywać.

***

Każda z wyżej wymienionych sytuacji może budzić wątpliwości. Alimenty a separacja? Alimenty przed rozwodem lub bez ślubu? We wszystkich tych przypadkach istnieje droga prawna, na której można dochodzić swoich roszczeń, jednak jest ona nieco bardziej skomplikowana, niż w przypadku „zwykłych” spraw alimentacyjnych. Aby mieć pewność co do powodzenia własnej sprawy, warto zdać się na wiedzę pracowników dobrej kancelarii adwokackiej. Jej przedstawiciele nie tylko pomogą stronie wysuwającej pozew w jego złożeniu czy zgromadzeniu dowodów, ale poprzez swoje doświadczenie będą w stanie zwiększyć szanse powoda bądź powódki na uzyskanie założonych celów w sądzie.