Zapraszamy do kontaktu oraz do wizyty w naszej kancelarii
Adwokat Marcin Komorowski
Kancelaria Acta Vera
ul. Nawrot 4 lok. 4
90-060 Łódź
Odpowiedzialność przed prawem młodocianych i nieletnich
W prawie karnym młodocianym jest osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie osiągnęła 21 roku życia i w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24 roku życia (art. 115 § 10 kk).
Nieletni to osoba, która w momencie popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła 17 roku życia.
Co do zasady odpowiedzialności karnej na gruncie Kodeksu karnego odpowiada osoba, która popełniła przestępstwo po ukończeniu 17 lat.
Nieletni zaś co do zasady odpowiadają na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (odpowiadają przed sądem rodzinnym, który stosuje środki wychowawcze lub poprawcze).
Kiedy nieletni odpowiada jak dorosły?
Jednakże nieletni także może podlegać odpowiedzialności karnej na gruncie Kodeksu karnego, jeżeli po ukończeniu 15 roku życia popełnił przestępstwo z poniższego katalogu oraz gdy okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.
W szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.
Katalog przestępstw, za które nieletni odpowiada przed sądem karnym
- Zabójstwo, zabójstwo kwalifikowane, wielokrotne zabójstwo
- Ciężkie uszkodzenie ciała, ciężkie uszkodzenie ciała ze skutkiem śmiertelnym
- Sprowadzenie katastrofy, sprowadzenie katastrofy ze skutkiem śmiertelnym lub ciężkim uszkodzeniem ciała wielu osób
- Przejęcie kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym
- Sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, sprowadzenie takiej katastrofy ze skutkiem śmiertelnym lub ciężkim uszkodzeniem ciała wielu osób
- Gwałt wspólnie z inną osobą, gwałt ze szczególnym okrucieństwem
- Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego ze skutkiem w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, funkcjonariusza publicznego lub osoby przybranej mu do pomocy
- Branie lub przetrzymywanie zakładnika, branie lub przetrzymywanie zakładnika ze skutkiem śmiertelnym lub ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu
- Rozbój
- Zamach na Prezydenta RP
Kara, która ma wychowywać
Przy czym orzeczona wobec nieletniego kara nie może przekroczyć 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za dane przestępstwo, ponadto sąd może zastosować także nadzwyczajne złagodzenie kary (art. 10 kk).
Wymierzając karę nieletniemu albo młodocianemu, sąd kieruje się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować. Wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, nie orzeka się kary dożywotniego pozbawienia wolności (art. 54 kk).